Op 25 mei 2018 zal de nieuwe Privacywetgeving in werking treden. Het gaat dan om Privacy Richtlijn (95/46/EG) en de Richtlijn privacy en elektronische communicatie (2002/58/EG), de nationale wetten ter uitvoering van deze richtlijnen en/of, in voorkomend geval, de verordening (EU) 2016/679 (de “Algemene Verordening Gegevensbescherming”). Een en ander samengevat als de AVG. Deze wetgeving zal de wet Bescherming persoonsgegevens vervangen. De AVG verwacht een meer pro-actieve rol van iedere organisatie die persoonsgegevens verwerkt. De meest relevante wijzigingen waar rekening mee dienen te worden gehouden zijn:

–      versterking en uitbreiding van privacyrechten;
–      meer verantwoordelijkheden voor organisaties;
–      dezelfde, stevige bevoegdheden voor alle Europese privacytoezichthouders.

De Autoriteit Persoonsgegevens (hierna AP) blijft net als voorheen onder de wet Bescherming persoonsgegevens de autoriteit die controleert of organisaties zich aan de wetgeving houden. Ter voorbereiding op de nieuwe regelgeving heeft de AP een stappenplan opgesteld:

Het AVG-10 stappenplan:

1. Bewustwording
2. Rechten van betrokkenen
3. Overzicht verwerkingen
4. Data protection impact assessment (DPIA)
5. Privacy by design & privacy by default
6. Functionaris voor de gegevensbescherming
7. Meldplicht datalekken
8. Verwerkersovereenkomsten
9. Leidende toezichthouder
10. Toestemming

Een nadere uitwerking van dit stappenplan en naleving in de praktijk daarvan dient ervoor zorg te dragen dat Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zich zoveel mogelijk aan de nieuwe wetgeving AVG kan houden. Hieronder zullen de verschillende stappen worden besproken. Daarbij wordt nagegaan in hoeverre deze punten binnen Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO gelden, waar Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO tegen aan loopt en op welke wijze Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO op een verantwoorde manier aan de ‘nieuwe’ verplichtingen kan voldoen.

1             Bewustwording

1. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO is een praktijk waarbinnen B.L. van Engelen osteopathie als dienstverlening aanbiedt. Om dat doel te kunnen uitvoeren dient Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO persoonsgegevens van patiënten te verwerken en gebruiken binnen de dagelijkse bedrijfsvoering. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO werkt samen met Praktijk voor Osteopathie F.J.M. van Poppel DO-MRO. Gezamenlijk treden ze als  Praktijk voor Osteopathie Helmond naar buiten. Onderlinge geheimhoudingsverklaring is door beide partijen getekend.
2. De gegevens die worden gedocumenteerd zijn privacy gevoelig. Het gaat om persoonsgegevens, aan de hand waarvan de betrokkene zowel direct als indirect geïdentificeerd kan worden. Ten einde er zeker van te zijn dat met die gegevens wordt omgegaan op een wijze die verantwoord is en voldoet aan de privacy wetgeving zoals per 25 mei 2018 van kracht zal worden heeft Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO ervoor gekozen met het onderhavige protocol in kaart te brengen, aan de hand van het AVG stappenplan (zoals hiervoor opgesomd), op welke wijze invulling gegeven dient te worden aan de AVG.
3. Het betreft hier registratie van persoonsgegevens met een gerechtvaardigd belang. Immers de patiënten melden zich zelf aan bij Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO. Zij willen graag geholpen worden door de osteopaat voor hun klachten.

2. Rechten van betrokkenen

2.1 Om een eerlijke verwerking van persoonsgegevens te waarborgen geeft de Verordening diverse rechten aan de betrokkene. De betrokkene kan deze rechten uitoefenen tegen de verwerkingsverantwoordelijke. De betrokkene heeft:
• het recht op informatie over de verwerkingen;
• het recht op inzage in zijn gegevens;
• het recht op correctie van de gegevens als deze niet kloppen;
• het recht op verwijdering van de gegevens en ‘het recht om vergeten te worden’;
• het recht op beperking van de gegevensverwerking;
• het recht op verzet tegen de gegevensverwerking;
• het recht op overdracht van zijn gegevens (dataportabiliteit);
• het recht om niet onderworpen te worden aan een geautomatiseerde                                         besluitvorming.

2.2 Een patiënt of voormalig patiënt (de betrokkene) kan om bovenstaande gegevens verzoeken. De betrokkene kan zulks doen per mail naar info@osteopathie-helmond.nl De betrokkene dient zich daarbij te legitimeren, opdat Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO met voldoende zekerheid kan vaststellen dat degene die het verzoek doet daadwerkelijk de betrokkene is.

2.3  Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zal binnen 1 maand na ontvangst van het verzoek betrokken informeren over de uitvoering van het verzoek. Bij complexe, of een veelvoud aan verzoeken kan deze termijn verlengd worden met maximaal 2 maanden. De betrokkene zal in een dergelijk geval van verlengde termijn van uitvoering van het verzoek daaromtrent geïnformeerd worden. De informatie wordt in principe schriftelijk verstrekt.

2.4 In sommige gevallen mag Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO weigeren tot uitvoering van het verzoek om gegevensverstrekking over te gaan, dan wel daarvoor kosten in rekening brengen. Het moet dan gaan om de situatie dat de betrokkene buitensporige of ongegronde verzoeken doet. (Bijvoorbeeld meerdere verzoeken achter elkaar om dezelfde gegevens. Dan wel wanneer sprake is van een van de beschermende noodzakelijkheidscriteria welke de AVG kent zoals bijvoorbeeld in het kader van een (strafrechtelijk) onderzoek naar de betrokkene). Indien Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO weigert aan het verzoek te voldoen, zal Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zulks motiveren en de betrokkene wijzen op het klachtrecht bij de toezichthouder AVG.

2.5 Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO realiseert zich dat indien zij een schriftelijke beslissing neemt in het kader van de uitoefening van de rechten van de betrokkene, dat dit dan geldt als een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht.

2.6 In sommige gevallen dient Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO de betrokken patiënt uit zichzelf te informeren. Dit is het geval indien:
– gegevens buiten de betrokkene om worden verkregen
– gegevens voor een ander doel gebruikt gaan worden dan waar de gegevens oorspronkelijk voor waren afgegeven. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zal in die gevallen binnen 1 maand betrokkene informeren.

2.7 Indien de behandeling van de patiënt eindigt zal Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO de persoonsgegevens nog enige tijd in haar systeem bewaren. De wet Wgbo bepaalt dat medische dossiers 15 jaar moeten worden bewaard. Aan die bewaartermijn zal Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zich houden. De dossiers zullen na 15 jaar vernietigd worden. Binnen het dossier bevinden zich tevens gegevens van niet medische aard.

2.8 Ten einde er zeker van te zijn dat de betrokkene een volledig beeld heeft van de wijze waarop met diens persoonsgegevens wordt omgegaan en met welk doel en onder welke grondslag (gerechtvaardigd belang), zal iedere betrokken bij registratie toegang krijgen tot deze privacystatement en de hierbij behorende documenten. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zal deze gegevens op de website plaatsen en iedere betrokkene op die vindplaats wijzen.

3.            Register van verwerkingsactiviteiten

1. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO verwerkt persoonsgegevens van patiënten.  De volgende persoonsgegevens worden van deze leden verwerkt: geslacht, initialen, voornaam, achternaam en evt. tussenvoegsels, BSN, ID type en nummer, adres, telefoonnummer en evt. mailadres en evt dezelfde informatie van contactpersonen. Ten aanzien van al deze vormen van verwerkingen van persoonsgegevens zal Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO een register van verwerkingsactiviteiten bijhouden. Daarin worden alle soorten persoonsgegevens die verwerkt zullen worden opgenoemd.

2.  in het geval de patiënt een klacht indient tegen de osteopaat, zullen die gegevens eveneens        worden verwerkt door Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO.

4  DPIA (Data protection impact assessment)

4.1 DPIA staat voor gegevensbeschermingseffectbeoordeling. Een DPIA is alleen verplicht wanneer sprake is van gegevensverwerking welke waarschijnlijk een hoog privacyrisico oplevert. Binnen de AVG worden drie situaties besproken wanneer sprake is van verhoogd risico.:
– systematisch en uitvoerig persoonlijke aspecten evalueren
– op grote schaal bijzondere persoonsgegevens verwerken
–  op grote schaal en systematisch mensen volgen in een publiek toegankelijk                    gebied

4.2 Naast de criteria uit de AVG zelf heeft de werkgroep van Europese                                           privacytoezichthouders een lijst met 9 criteria opgesteld om nader te bezien of een    DPIA nodig is. De criteria die op osteopaten van toepassing zouden kunnen zijn:
– gevoelige gegevens verwerking
– grootschalige gegevens verwerking
– gegevensverwerking over kwetsbare personen

4.3 De privacytoezichthouders zien verwerkingen van bijzondere persoonsgegevens door individuele artsen niet als grootschalig. Individuele artsen hoeven dus geen DPIA uit te voeren. Het ligt voor de hand dat de gegevensverwerking door de individuele osteopaat aldus evenmin de uitvoering van een DPIA behoeft. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zal zodoende geen DPIA uitvoeren.

4.4 Evenwel is Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zich ervan bewust dat sprake is van bijzondere persoonsgegevens. De inhoud van een medisch dossier is gevoelig voor de betrokkene en vergt een grote mate van vertrouwelijkheid. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zal zich zodoende inzetten die gegevens vertrouwelijk te laten blijven.

4.5 De gegevens zoals Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO registreert zijn slechts bedoeld voor intern gebruik. De persoonsgegevens worden gebruikt om te waarborgen dat de osteopaat de patiënt zo goed mogelijk van dienst kan zijn. Van dienst zijn in het verhelpen van de klachten en van dienst zijn door het mogelijk maken dat de ziektekostenverzekering de kosten zoveel mogelijk vergoedt.

4.6 Op termijn zal de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) een lijst van verwerkingen publiceren waar een DPIA voor verplicht is. Zodra die lijst er is, zal Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO haar verwerking van persoonsgegevens opnieuw tegen het licht houden om te bezien of nog nadere maatregelen nodig zijn.

5. Privacy by design & privacy by default

5.1. Privacy door ontwerp en door standaardinstellingen voor producenten. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO is producent van een dienst, welke wordt ondersteund door de verwerking van persoonsgegevens. Zodoende houdt Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO bij de ontwikkeling en uitwerking van die dienst rekening met het recht op bescherming van persoonsgegevens. Met inachtneming van de stand van de techniek ziet Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO erop toe dat de verwerkingsverantwoordelijken en de verwerkers in staat zijn te voldoen aan hun verplichtingen inzake gegevensbescherming.

5.2. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO let daarbij op:
•  het minimaliseren van de verwerking van persoonsgegevens;
•  slechts het BSN nummer noteren, doch geen kopie maken van de het paspoort/ID kaart;
•  transparantie met betrekking tot de functies en de verwerking van persoonsgegevens;
•  het in staat stellen van de betrokkene om controle uit te oefenen op de informatieverwerking; en
•  beveiligingskenmerken creëren en verbeteren

6.  Functionaris voor de gegevens bescherming 

6.1. Net als voor de DPIA geldt dat de individuele praktijk van een osteopaat door de AP niet wordt gezien als een grootschalige verwerker. Het instellen van een FG is ondanks dat het gaat om bijzondere persoonsgegevens niet noodzakelijk. Daarbij stipt Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO nogmaals aan dat in deze sprake is van het verwerken van persoonsgegevens op verzoek van de patiënt, nu deze een zo goed mogelijke behandeling wenst. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO verwerkt geen persoonsgegevens voor commerciële doeleinden. Patiënten worden niet gevolgd door Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO aan de hand van de persoonsgegevens.

6.2. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO benadrukt opnieuw zich te realiseren persoonsgegevens te verwerken die een hoge mate van vertrouwelijkheid kennen. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO meent echter alle maatregelen te hebben genomen, ten einde erop toe te zien dat de persoonsgegevens van patiënten niet voor andere doeleinden gebruikt worden dan bedoeld is.

7. Meldplicht Datalekken

7.1. Een datalek in de zin van de AVG is een inbreuk in verband met persoonsgegevens. Het is een inbreuk op de beveiliging die leidt tot de vernietiging, het verlies, de wijziging, de ongeoorloofde verstrekking of de ongeoorloofde toegang tot doorgezonden, opgeslagen of anderszins verwerkte persoonsgegevens.
7.2. Het is voor de kwalificatie als ‘inbreuk in verband met persoonsgegevens’ niet relevant dat er boze opzet in het spel is. Naast het ‘hacken’ van persoonsgegevens, kan ook gedacht worden aan gegevens die op een verloren laptop staan of een afgesloten website met persoonsgegevens die per ongeluk openstaat. Een inbreuk op de beveiliging houdt in dat zich daadwerkelijk een beveiligingsincident heeft voorgedaan. Er is niet uitsluitend sprake van een dreiging, of van een tekortkoming in de beveiliging (ook wel aangeduid als een beveiligingslek) die zou kunnen leiden tot een beveiligingsincident. Er heeft zich daadwerkelijk een beveiligingsincident voorgedaan, waarbij de getroffen preventieve maatregelen niet toereikend waren om dit te voorkomen.
7.3. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zal ieder datalek aan de AP melden, tenzij onwaarschijnlijk is dat de inbreuk een risico inhoudt voor de rechten en vrijheden van natuurlijke personen. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zal binnen 72 uur na ontdekking de AP in kennis stellen, ook indien nog niet alle informatie voorhanden is.
7.4. Bovendien zal Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO het datalek onverwijld melden aan de betrokkenen, indien sprake is van een hoog risico door de inbreuk op de persoonsgegevens. Voor de vraag of sprake is van een hoog risico zal Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO eerst nader onderzoek daar naar mogen doen.
7.5. Het datalek zal door Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO gedocumenteerd worden in een overzicht van datalekken die zich binnen Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO hebben voorgedaan. Niet alleen zullen de feiten omtrent de inbreuk en de gevolgen daarvan in dit overzicht worden gedocumenteerd, doch eveneens de genomen corrigerende maatregelen.

8. Verwerkersovereenkomsten

8.1. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO maakt gebruik van het James Software B.V. voor het verwerken van de persoonsgegevens in een patiëntenbeheerplatform. Dit bedrijf dient zodoende gezien te worden als een verwerker. Ten einde ervan verzekerd te zijn dat James Software B.V. zich aan de vereisten houdt welke nodig zijn om te voldoen aan de AVG heeft Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO een verwerkersovereenkomst afgesloten met James Software B.V..

8.1.             Binnen de verwerkersovereenkomst met James Software B.V. zijn in ieder geval de volgende zaken geregeld:
• het onderwerp en de duur van de verwerking;
• de aard en het doel van de verwerking;
• het soort persoonsgegevens en de categorieën van betrokkenen;
• de rechten en verplichtingen van de verwerkingsverantwoordelijke.
• de persoonsgegevens alleen verwerkt worden onder schriftelijke instructie van Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO, onder andere voor wat betreft de doorgifte van persoonsgegevens aan een derde land of een internationale organisatie (tenzij deze daartoe wettelijk is verplicht);
• waarborg van de verwerker dat de toegang tot die gegevens is beperkt tot gemachtigde personen. Deze personen moeten gebonden zijn aan geheimhouding op grond van een overeenkomst of een wettelijke verplichting;
• de verwerker minimaal hetzelfde niveau van beveiliging van de persoonsgegevens hanteert als Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO doet;
• de verwerker zal Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO alle mogelijke ondersteuning bieden bij het nakomen van haar verplichtingen met het oog op beantwoording van verzoeken rondom de rechten van betrokkenen;
• verwerker Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zal bijstaan bij het nakomen van haar verplichtingen op het gebied van beveiliging van persoonsgegevens en de meldplicht datalekken;
• na beëindiging van de overeenkomst tussenen verwerk Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO er, de in uw opdracht verwerkte persoonsgegevens wist of aan Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO teruggeeft, en bestaande kopieën verwijdert;
• Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO alle informatie ter beschikking stelt die nodig is om aantoonbaar te maken dat de verplichtingen op grond van de Verordening rondom het inzetten van een verwerker worden nageleefd en die nodig is om audits mogelijk te maken;
• verwerker maakt inzichtelijk welke afspraken deze met betrekking tot sub-verwerkers maakt;
verwerker vermeldt de goedgekeurde gedragscodes en certificeringsmechanismen waar;
• verwerker bij diens werkzaamheden gebruik van maakt;
• verwerker garandeert Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO aan alle verplichtingen te voldoen zoals de AVG van verwerker verlangt.

9. Leidende Toezichthouder

9.1.  Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO dient te bepalen onder welke toezichthouder zij valt. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO heeft 1 vestiging te Helmond. Dit is op Nederlandse bodem. De werkzaamheden van Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO rusten op Nederlands grondgebied. De Leidende toezichthouder voor Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO is dus de Autoriteit Persoonsgegevens te Nederland.

10. Toestemming

10.1.  Voor de verwerking van bepaalde gegevens is toestemming nodig van de betrokkene. Dat is het geval indien het gaat om bijzondere categorieën van persoonsgegevens en persoonsgegevens van strafrechtelijke aard. Ook het nationaal identificatienummer (BSN) is een zaak waarbij expliciete toestemming van de betrokkene nodig is, indien dat nummer wordt verwerkt. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO verwerkt het BSN nummer van haar patiënten nu Osteopaten verplicht zijn dit nummer te gebruiken in correspondentie met andere zorgverleners. Het verwerken van gegevens over de gezondheid betreft eveneens een bijzondere categorie gegevens waarvan voor de verwerking toestemming nodig is van de patiënt. Het heeft echter de sterke voorkeur het verwerken van alle persoonsgegevens op voorhand met patiënten te bespreken en bij die verwerking expliciet te vermelden of de patiënt toestemming heeft gegeven voor die verwerking.

10.2. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zal op de volgende wijze invulling geven aan deze benodigde toestemming. Bij de intake van een patiënt een overzicht worden gegeven van de afspraken. Deze zullen met de patiënt worden doorgenomen en vervolgens aan de patiënt ter hand worden gesteld dan wel aan de patiënt worden verzonden per mail, waarbij aangetekend wordt dat het hier een bevestiging van de gemaakte afspraken betreft. Er zal om een ontvangstbevestiging worden verzocht bij de patiënt. Op deze ‘opdrachtbevestiging’ zullen de belangrijkste gegevens worden benoemd over wat de patiënt kan verwachten van de osteopaat. Het gaat om het volgende:
– dat patiënt is gewezen op het feit dat persoonsgegevens verwerkt zullen worden en om welke persoonsgegevens het gaat;
– dat patiënt voor die verwerking expliciet toestemming heeft verleend;
– dat patiënt rechten heeft ten aanzien van het verwerken van persoonsgegevens en dat patiënt deze en de verdere werkwijze van Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO met betrekking tot die persoonsgegevens kan nalezen in het onderhavige reglement zoals op de website van Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO staat vermeld;
– dat patiënt gewezen wordt op de bewaartermijn(en) van de persoonsgegevens;
– dat patiënt de mogelijkheid heeft een klacht tegen Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO in te dienen bij het NRO;
– wat het consulttarief is van Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO;

11. Slotwoord

 11.1. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO gaat ervan uit met dit privacybeleid aan alle vereisten van de nieuwe AVG regels te voldoen. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO is zich ervan bewust dat sprake is van nieuwe regelgeving en dat zulks inhoudt dat nog niet alle facetten zich even makkelijk laten uiteenzetten. Praktijk voor Osteopathie B.L. van Engelen DO-MRO zal de aanpassingen, beslissingen en verder nieuws vanuit de AP volgen, opdat tijdige maatregelen genomen kunnen worden deze beleidsregels alsnog verder aan te scherpen, of bij te snijden.